Ronald Reagan
Inleiding
Reagan, Ronald (voornamen voluit: Ronald Wilson) (Tampico, Ill., 6 febr. 1911), Amerikaans staatsman, president van de Verenigde Staten van 1981 tot 1989. Reagan was de zoon van eenvoudige ouders van Ierse afkomst, was aanvankelijk radioreporter en begon in 1937 een carrière als filmacteur. Hij speelde steeds bescheiden rollen. Daarnaast was hij zeer actief in de vakbond van acteurs; tussen 1947 en 1952 en in 1959–1960 was hij hiervan voorzitter. Hij huwde in 1940 met de actrice Jane Wyman, maar dit huwelijk werd in 1948 ontbonden. In 1952 hertrouwde hij met de actrice Nancy Davis.
Aanloop
Reagan was al jong politiek geïnteresseerd. In de crisisjaren bewonderde hij Franklin Delano Roosevelt en nog na de oorlog werkte hij in verkiezingscampagnes voor Democratische kandidaten. Op den duur echter werden zijn ideeën conservatiever en zijn afkeer van de groeiende bureaucratie deed hem in 1962 overgaan tot de Republikeinse Partij.
In 1964 kreeg hij bekendheid door zijn campagne voor Goldwater; hij viel op als een uitstekende spreker voor de televisie en wijdde zich van toen af aan de politiek. In 1966 werd hij gekozen tot gouverneur van Californië, in 1970 herkozen. Hij bleek een verstandig bestuurder te zijn. Ondanks zijn conservatisme kwam hij met belastingverhogingen en tamelijk progressieve maatregelen op het gebied van abortus en sociale voorzieningen.
Al in 1968 had hij geprobeerd de Republikeinse kandidatuur voor het presidentschap te verwerven, maar Nixon versloeg hem gemakkelijk. In 1976 verloor hij op het nippertje van Gerald Ford.
Presidentschap
Zijn kans kwam in 1980 toen de Republikeinse Conventie hem de nominatie gunde. Op 4 nov. 1980 won hij de presidentsverkiezingen met grote overmacht van de Democraat en ex-president J. Carter. Zijn populariteit was groot en groeide nog door een mislukte aanslag op zijn leven in maart 1981.
Op 4 nov. 1984 werd Reagan herkozen op een programma dat net als de eerste keer voornamelijk gericht was op het terugdringen van de macht van de federale overheid, overheveling van bevoegdheden naar de deelstaten, scherpe bezuinigingen om tot een sluitend budget te komen, verlaging van de belastingen, verhoging van de defensie-uitgaven en een duidelijk anti-Sovjet-Russische buitenlandse politiek. Door zijn persoonlijke stijl wist Reagan de meeste van deze zaken in het Congres door te drijven.
Anti-Communisme
Zijn buitenlandse politiek was in hoge mate gericht op het terugdringen van het communisme. Hij liet op verzoek van de gouverneur het Amerikaanse leger het eiland Grenada binnenvallen om het te ‘redden’ van een communistische machthebber (1983), hij steunde de Salvadoraanse regering in haar strijd tegen de communistische guerrillero’s, en startte in 1981 een hulpprogramma voor de Nicaraguaanse antisandinistische guerrillero’s of contra’s. Dit laatste project lag hem zo na aan het hart dat hij zelfs bereid was er illegale acties voor toe te staan.
Reagans buitenlandse politiek kenmerkte zich voorts vooral door een harde lijn, waardoor duidelijk moest worden dat de Verenigde Staten na het debacle in Vietnam weer zelfverzekerd de eerste plaats in de internationale politiek bezetten. Zo liet hij in 1986 Libische bases bombarderen nadat de CIA Libische betrokkenheid bij terroristische aanslagen op Amerikaanse militairen had aangetoond.
Reagan ging ervan uit dat alleen een sterke Verenigde Staten de Sovjet-Unie kon doen inzien dat er over wapenvermindering onderhandeld moest worden. Dat het echter al in 1987 kwam tot ondertekening van een akkoord over vermindering van kernwapens voor de middellange afstand (het zgn. INF-akkoord), was mede te danken aan de nieuwe, hervormingsgezinde Sovjetleider Michail Sergejevitsj Gorbatsjov, die zich door de slechte economische situatie in eigen land gedwongen zag op de defensieuitgaven te bezuinigen.
Politieke erfenis
Reagans politieke erfenis blijft omstreden, vooral op binnenlands terrein, waar zijn bezuinigingen vooral de zwakkeren in de samenleving troffen en de combinatie van belastingverlagingen ten gunste van de hoge inkomens en tegelijk een sterk verhoogd defensiebudget, de overheidsuitgaven bijna onbeheersbaar maakten.
Reagan is 5 juni 2004 op 93 jarige leeftijd overleden in zijn woning in Los Angeles.
Nieuwsbericht overlijden Ronald Reagan 5 juni 2004