Flag Wisconsin

Badger State

Inleiding

Wisconsin (afk.: WI of Wisc.), staat van de Verenigde Staten van Amerika, 145.438 km2 (excl. aandeel aan de Grote Meren), met 4,8 miljoen inw.; hoofdstad: Madison.

Fysische Geografie

Wisconsin bestaat overwegend uit een zacht golvend landschap, dat duidelijk de kentekenen van de pleistocene ijsbedekking vertoont. De oudere ondergrond is overdekt door dikke pakketten glaciale afzettingen, met daaraan gekoppeld een zwak golvend reliëf en de aanwezigheid van vele meren. Het laagste deel van de staat ligt langs de kust van Lake Michigan (177 m), het hoogste punt is Timms Hill (595 m). In Lake Superior behoren de Apostle Islands tot Wisconsin, in Lake Michigan de eilanden rond Green Bay, zoals o.m. Washington Island, Chambers Island. Ondanks de ligging aan Lake Superior en Lake Michigan watert slechts een klein deel van de staat af naar de meren. In het noorden stroomt de Montreal naar Lake Superior, in het noordoosten stroomt de Menominee, Peshtigo, Oconto en de Fox river (die het grootste meer, Lake Winnebago, ontwatert) naar de Green Bay, een uitloper van Lake Michigan.

Vrijwel de gehele staat watert af naar de Mississippi; de belangrijkste rivier van de staat is de Wisconsin. In het westen zijn de Trempealeau, Chippewa en Black rechtstreekse zijrivieren van de Mississippi. Behalve delen van de Grote Meren liggen binnen de staatsgrenzen meer dan 8000 andere meren, waarvan Lake Winnebago (555 km2) de grootste is. Wisconsin heeft een duidelijk landklimaat; de invloed van de grote meren tempert de extreme temperaturen, maar in geringe mate. De gemiddelde januari- en julitemperaturen zijn resp. –6 °C en 21 °C, de maxima en minima resp. 40 °C en –31 °C. De neerslag bedraagt gemiddeld 800 mm met een duidelijk zomermaximum. De winterneerslag valt in de vorm van sneeuw. Het land is in het noorden ruim 90 dagen van het jaar met sneeuw bedekt, in het zuiden ca. 45 dagen. Het noorden telt slechts 120 vorstvrije dagen, naar het zuiden loopt dit op tot 180 dagen. De havens aan Lake Superior en de Green Bay zijn bevroren van half december tot begin april.

Bevolking

De gemiddelde bevolkingsdichtheid bedraagt 29 inw. per km2. Ongeveer 66% van de bevolking woont in de stedelijke gebieden. De grootste steden zijn Milwaukee en Madison.

Economie

Ondanks de voortgaande industrialisatie en de sluiting van vele agrarische bedrijven is de landbouw nog steeds een belangrijke economische activiteit. De staat is vooral een belangrijke zuivel- en vleesproducent (meer dan de helft van de bedrijven is hierin gespecialiseerd); voorts belangrijke bontproducten en productie van honing. De belangrijkste akkerbouwgewassen zijn maïs, hooi, tarwe, gerst, aardappelen, soyabonen, tabak en cranberries. De staat heeft veel zware industrie, in het bijzonder in Milwaukee en omstreken. De belangrijkste industriële productgroepen zijn niet-elektrische machines, voedingsmiddelen, metaalwaren, elektrische machines en vervoersmiddelen. De productie en verwerking van hout (o.a. papier) zijn belangrijk; 42% van de staat is met bos bedekt. Wisconsin is een belangrijke energieproducent; er zijn 152 centrales (waarvan 87 hydro-elektrische) met een totaal geïnstalleerd vermogen van 10,6 miljoen kW. De belangrijkste mijnbouwproducten zijn zand, steen, grind, kalk en taconiet. Voorts koper, goud en zilver. Het toerisme is de op twee na belangrijkste economische sector.

Bezienswaardigheden

Trekpleisters zijn o.m. de diverse staatsparken (First Capitol, Kettle Moraine, Lost Dauphin), de dierentuin te Milwaukee, de Apostle Islands in het Bovenmeer, oude Indiaanse nederzettingen en de uit 1843 daterende Villa Louis bij Prairie du Chien. In de buurt van Spring Green ligt Taliesin East, de woning van de architect Frank Lloyd Wright. De staat telt verschillende wintersportgebieden.

Geschiedenis

Fransen trokken in de 17de en 18de eeuw het gebied binnen en bouwden er de bonthandel op. In 1763 werd het gebied Brits. In 1783 ging Wisconsin officieel over in Amerikaanse handen, maar pas in de oorlog van 1812 trokken de Britten weg. Wisconsin werd een territorium in 1836 en een staat in 1848. De staat bloeide sterk op door de grote immigratie uit Scandinavië en had een belangrijk aandeel aan de noordelijke oorlogsinspanning in de Amerikaanse Burgeroorlog. Daarna ontwikkelde Wisconsin zich tot een zeer progressieve staat. In het begin van de 20ste eeuw kreeg de staat bekendheid door het vooruitstrevende bestuur van gouverneur Robert La-Follette, die landelijke faam kreeg als leider van de Progressieven. Recent (1993) had de staat zwaar te lijden van de overstromingen van de Mississippi en andere rivieren in het middenwesten.