South Dakota

Inleiding

South Dakota (afk.: SK of S.Dak.), staat van de Verenigde Staten van Amerika, 199.552 km2, 696.000 inw.; hoofdstad: Pierre.

Fisische Geografie

South Dakota is een deel van zowel de Central Lowlands als de Great Plains van de Verenigde Staten en wordt verdeeld in een oostelijk en een westelijk deel door een hoogland, de Coteau de Missouri. Het lage oostelijke deel wordt gekenmerkt door lage heuvels en honderden meren. De bodem bestaat vnl. uit vruchtbare zwarte aarde. Het hoger liggende westelijke deel vormt een onderdeel van de Great Plains. Helemaal in het westen liggen de noord-zuid verlopende Black Hills (180 km lang, 90 km breed); hoogste punt (ook van de staat) is Harney Peak (2207 m). Ten zuidoosten van de Black Hills is in het fijnkorrelige gesteente een landschap geërodeerd (Badlands), waar diepe ravijnen en rotsen van fantastische vormen ontstaan zijn (Badlands National Park). De belangrijkste rivier, die de staat ongeveer in het midden van noord naar zuid doorsnijdt, is de Missouri. Om het slibtransport tegen te gaan is binnen het gebied van South Dakota deze rivier door vier grote stuwdammen verdeeld in langgerekte stuwmeren (Lake Oahe, Lake Francis Case en Lewis and Clark Lake). Het klimaat heeft een sterk continentaal karakter.

Bevolking

De gemiddelde bevolkingsdichtheid is 3, 5 inw. per km2. Van de bevolking woont ongeveer 50% in de stedelijke gebieden. De grootste steden zijn Sioux Falls en Rapid City.

Economie

South Dakota is een van de meest agrarisch gebleven staten van de Verenigde Staten, hoewel de industrialisatie toeneemt. De veeteelt is de belangrijkste agrarische activiteit en omvat rundvee-, schapen-, varkens- en pluimveeteelt. De voornaamste landbouwgewassen zijn maïs, tarwe, haver, rogge en luzerne (alfalfa). De bosbouw is geconcentreerd in de Black Hills. Van de – niet zo omvangrijke – mijnbouw is goudwinning het belangrijkste; voorts o.m. aardoliewinning, zand en grind, uranium. De voornaamste takken van industrie zijn voedingsmiddelenverwerking en fabricage van elektronische en agrarische apparaten; grafische industrie en uitgeverijen.

Bezienswaardigheden

Belangrijke recreatiegebieden vormen de bergstreken met o.a. in de Black Hills uitgebreide ski-accommodatie. Voorts is er een aantal parken (o.a. Wind Cave National Park, Badlands National Park) en wildreservaten (o.a. Custer State Park, Norbeck Preserve). Bezienswaardig is het Mount Rushmore National Memorial, ten zuidwesten van Rapid City, waar in een hoge granietrots de (20 m hoge) koppen van de presidenten Washington, Jefferson, Lincoln en Roosevelt zijn uitgehakt. In de nabijheid wordt als sinds 1948 gewerkt aan het Crazy Horse Mountain Carving (170×195 m), voorstellende Sioux-opperhoofd Crazy Horse op een paard. In Deadwood bevinden zich een oude goudmijn, historische musea en een aantal casino’s.

Geschiedenis

Voor de komst van de Europeanen werd de streek bevolkt door verscheidene Indianenstammen: de Arikara langs de Missouri, een agrarisch levende stam, voortdurend in oorlog met de vnl. nomadische stammen van de Sioux. Koepelvormige grafkamers wijzen op eerdere bewoning in prehistorische tijden. In 1742–1743 drongen er Franse ontdekkingsreizigers binnen in het gebied, de gebroeders La Vérendrye, die een loden plaat in de grond begroeven als bewijs van Frankrijks aanspraken op dit land (ontdekt in 1913). In 1794 reisde Truteau, een Fransman in dienst van de Spanjaarden, langs de Missouri noordwaarts en overwinterde. In 1804 trokken Lewis en Clark erdoorheen. Nu begon de bonthandel zich op dit gebied te richten; Pierre Chouteau jr. trok met een stoomboot de Missouri op in 1831 en stichtte een fort op de plaats van de latere hoofdstad, die naar hem is genoemd. De oorlog met de Sioux in 1862 verdreef de meeste kolonisten die toen waren gearriveerd. In de winter van 1875–1876 ontstond er een goldrush naar de Black Hills, die echter aan de Indianen waren beloofd als woonplaats, wat leidde tot een oorlog. In 1889 werd het Dakotaterritorium verdeeld in twee staten, Noord- en Zuid-Dakota (reps. 39ste en 40ste staat van de Unie). In 1890 werd een laatste oorlog met de Indianen gevoerd bij Wounded Knee. De economie (landbouw) had zwaar te lijden door de overstromingen in het Middenwesten (o.m. Missouri River) in 1993.