Garden State
Inleiding
New Jersey (afk.: NJ of N.J.), staat van de Verenigde Staten van Amerika, 20.295 km2, met 7,7 miljoen inw.; hoofdstad: Trenton.
Fysische Geografie
Van noord naar zuid kunnen vier, in hoogte afdalende landschappen worden onderscheiden: a. in het uiterste noordwesten de in zuidwest-noordoostrichting lopende ketens van de Kittatinny Mountains; hier bevindt zich het hoogste punt van de staat: High Point (550 m); b. een tafelland, de New England Upland, nergens breder dan ca. 30 km; c. de Piedmont Lowlands, tot 300 m hoog, en d. de kustvlakte, die ca. 60% van de totale oppervlakte van de staat omvat, aan de zeekant afgesloten door een duinenrij. Langs de kust (ruim 200 km lang) liggen eilanden, schiereilanden en bij vloed onderlopende zoutmoerassen. De belangrijkste en enig – ten dele – bevaarbare rivieren in New Jersey zijn de Delaware, die de grens met Pennsylvania en Delaware vormt, en de Hudson. Vooral in het noorden liggen talrijke meren, waarvan Lake Hopatcong en het gedeeltelijk in de staat New York gelegen Greenwood Lake de grootste zijn. Een 457 m lange stuwdam in het dal van de Wanaque River, een zijrivier van de Passaic, heeft Lake Wanaque doen ontstaan. New Jersey heeft een plaatselijk sterk variërend klimaat: het zuiden heeft koele zomers en zachte winters; naar het noorden nemen de temperatuurverschillen toe.
Bevolking
De bevolkingsdichtheid is 342 inw. per km2. Van de bevolking woont ongeveer 90% in de stedelijke gebieden. De grootste steden zijn Newark, Jersey City en Paterson.
Economie
In New Jersey, vroeger een landbouwstaat bij uitstek, nam de industrialisatie in de 20ste eeuw een enorme vlucht, met als gevolg een grote mechanisatie en intensivering van de landbouw, waarin thans nog slechts ca. 1% van de beroepsbevolking werkzaam is. New Jersey heeft de meest intensieve landbouwproductie en de grootste opbrengst per ha van de Verenigde Staten. De voornaamste producten zijn maïs, aardappelen, groenten en fruit (o.m. veenbessen); zuivelproducten (vooral eieren). Visserij (m.n. schaaldieren). De voornaamste economische sectoren, naar aantal werknemers, zijn overheid, dienstverlenende bedrijven en kleinhandel, gevolgd door industrie. De laatste sector levert de grootste bijdrage aan het inkomen van New Jersey. De voornaamste producten zijn elektrische apparaten, chemische producten en voedingsmiddelen. Ongeveer 10% van al het industrieel onderzoek in de Verenigde Staten wordt in New Jersey verricht. Tot de dienstverlenende sector behoren o.m. transport- en vervoerbedrijf, bank- en verzekeringswezen en toerisme (talrijke badplaatsen).
Bezienswaardigheden
Langs de kust van New Jersey liggen talrijke mooie natuurgebieden. In Atlantic City is gokken legaal (casino’s). In het meer bergachtige noordwesten ligt het mooie Delaware Water Gap National Recreation Area. Op een aantal plaatsen wordt herinnerd aan de Amerikaanse Vrijheidsoorlog. Van historisch belang is ook het stadje Princeton met Princeton University.
Geschiedenis
Hollanders in het noorden en Zweden in het zuiden waren de eerste kolonisten in het huidige New Jersey. De Hollanders veroverden de Zweedse kolonie (1655) en werden op hun beurt het slachtoffer van Engelse agressie (1664). De hertog van York schonk het gebied tussen de Hudson en de Delaware aan twee beschermelingen, John Lord Berkeley en Sir George Carteret. Het oosten van de kolonie werd gekoloniseerd door puriteinen, maar in het westen breidden de quakers hun invloed uit, wat leidde tot een verdeling in twee gebieden, die pas in 1702 werden verenigd, toen New Jersey een kroonkolonie werd. Tijdens de Amerikaanse Vrijheidsoorlog was de bevolking zeer verdeeld en had zwaar te lijden van de oorlogshandelingen. New Jersey werd in 1787 de 3de staat van de Unie. Bekend geworden is de periode van hervormingen op sociaal gebied onder het gouverneurschap van Woodrow Wilson (1910–1913).