Montana

Inleiding

Montana (afk.: MT of Mont.), staat van de Verenigde Staten van Amerika, 381.087 km2, 799.000 inw.; hoofdstad: Helena.

Fysische Geografie

Montana heeft een gemiddelde hoogte van 1000 m. Het oostelijk deel bestaat uit een steppeachtige hoogvlakte, onderdeel van de Great Plains (ca. 75% van de staat). In de zuidoosthoek begint een barre, verlaten rotswereld, de Badlands. Naar het westen toe stijgt de bodem geleidelijk en gaat over in de Rocky Mountains. In het zuidwesten bevindt zich bij de grens met Wyoming het hoogste punt van de staat (Granite Peak, 3917 m). Tussen de Rocky Mountains en de Bitterrootketen in het uiterste westen ligt een reeks lange, tamelijk brede valleien. Twee grote rivieren zorgen voor de afwatering van het oosten van Montana: de bovenloop van de Missouri en de Yellowstone River, die aan de grens met Noord-Dakota in de Missouri uitmondt. De Rocky Mountains delen Montana in twee klimatologisch verschillende gebieden. Het westen, beschermd door het gebergte, heeft een tamelijk gelijkmatige temperatuur met een grote neerslag. Het halfdroge oosten staat bloot aan de felle en koude winden uit Canada. De winters zijn zeer koud, de zomers soms zeer warm.

Bevolking

Montana is een van de dunst bevolkte staten van het land (2 inw. per km2). De grootste steden zijn Billings (81.000 inw.) en Great Falls (55.000). Ruim 52% van de totale bevolking woont in de steden.

Economie

Landbouw is in Montana een belangrijke economische activiteit: vooral de veehouderij en de productie tarwe, gerst, suikerbieten en vooral hooi; bijna 20% van het landbouwoppervlak wordt kunstmatig bevloeid. Mijnbouw en hoogovenbedrijf komen op de tweede plaats in de economie; de belangrijkste mijnbouwproducten zijn steenkool, aardolie, koper, goud, zilver en aardgas.

Montana behoort tot de belangrijkste bosbouwstaten van de Verenigde Staten (vooral timmerhout en kerstbomen). Het bosareaal is ook van groot belang voor het steeds belangrijker wordende toerisme. Door de federale regering zijn grote delen als nationaal wildpark aangewezen. De industrie is vnl. gericht op de verwerking van grondstoffen uit mijnbouw, bosbouw en landbouw.

Bezienswaardigheden

De belangrijkste toeristische trekpleisters zijn Glacier National Park, ‘het Zwitserland van Amerika’, en Yellowstone National Park. Van historisch belang zijn o.m. Little Bighorn National Monument en Big Hole National Battlefield.

Geschiedenis

In 1742 drongen de Franse ontdekkingsreizigers de broers François en Louis Joseph de la Vérendrye als eersten door in het gebied van Montana, maar het kreeg pas grotere bekendheid door de reizen van Lewis en Clark (1804–1806) en door de bonthandelaars die in hun spoor volgden. Aanvankelijk was er veel rivaliteit tussen de Amerikaanse handelaars die uit St. Louis de Missouri optrokken, en de Engelsen die namens de Hudson Bay Company uit Canada kwamen, maar in 1846 werd bij het Oregonverdrag de definitieve grens vastgesteld. Toen waren de dagen van de bonthandel al bijna voorbij. In 1841 stichtte de beroemde Belgische missionaris De Smet de eerste jezuïetenmissie onder de Indianen, maar juist toen begonnen er zich steeds meer blanke kolonisten te vestigen, omdat de grote trek naar Oregon door Montana ging. In 1862–1864 werd er goud gevonden, wat leidde tot een gold rush en conflicten met de Indianen. Vooral de Sioux waren geduchte vijanden: zij versloegen op 25 juni 1876 generaal Custer bij Little Bighorn. In 1877 maakten de Nez Perces hun beroemde tocht door Montana onder leiding van hun chief Joseph. In 1875 begon een nieuwe opbloei door de ontdekking van zilver en koper. Reeds in 1864 was Montana georganiseerd als territorium, in 1889 werd het als 41ste staat toegelaten tot de Unie. Politiek is Montana zeer verdeeld gebleven, mede doordat er van oudsher een sterke scheiding bestaat tussen de verschillende immigrantengroepen.